‘T Onderschoer
EEN VEILIGE SCHUILPLAATS
Wat betekent Onderschoer?
De oude Twentse boerderijen hadden vaak een onderschoer, als een soort portaal vóór de poortachtige hoofdtoegang naar de deel. Deze toegang was voorzien van de dubbele “niendeurn”, welke aaneensloten tegen de uitneembare middenstijl. De stiepel kon zijn voorzien van het huismerk of een andere versiering. Bovendien had de stiepel een figuurlijke betekenis. Daarin bleef immers eens het broadspit steken, dat een huun of huunenwiefke een brutale boerenknecht nagooide. Als een stiepel verwijderd was, konden de volgeladen oogstwagens er doorrijden tot onder t slop. In het stiepelgat sloot de ‘Lappe’ uit het Aamsveen het blauwe ‘dämpke’ dat de zwarte dood veroorzaakte. In Ootmarsum trekt men bij het ’t vloggeln um n stiepl. Door het ‘hoondergat’ van de ‘niendeur’ konden de laatste kippen naar binnen.
De hofhond Siep of Pollo kon ook ’s nachts een oogje houden op het erf achter het huis. De boer zelf tenslotte kon veilig uitkijken ‘oawer n ondersten niendeur’.
Het onderschoer was een veilige schuilplaats bij slecht weer. Vaak ook diende het als bergplaats voor het dagelijkse gerief, zoals een riesbessem, zicht, strikhaakn, ploogstraampn en de
peerdezellns’.
Menig boerenzoon zal in het onderschoer zijn liefde verklaard hebben ‘an zien wich’, dat dan vaak weer leidde tot een ‘brulfte’ en tot het voortbestaan van het Twentse geslacht.
Kortom, het onderschoer had in het leven van de Twentenaar een functie van verbinding tussen binnen en buiten. Het was een veilige bewaarplaats, het leende zich goed als uitzichtspunt en het bood plaats voor menselijke contacten. Daarom de naam ’t Onderschoer voor ons contactorgaan als symbool van het streven van de Stichting Heemkunde Denekamp.
Hoofdredacteur: Ben Brookhuis
Mail redactie: redactieOnderschoer@kpnmail.nl
’t onderschoer
ANDERE PUBLICATIES
’t Onderschoer
Kwartaalorgaan van de Stichting Heemkunde Denekamp. Wordt kosteloos toegezonden aan de ca. 1500 leden. Te koop op ’t Heemhoes en bij de boekhandel Brummelhuis te Denekamp.
Aantal pagina’s: 90
Losse nummers €4,50
Vandaag verteld, morgen niet vergeten
T.g.v. het zestigste bevrijdingsjaar, stelde de Stichting Heemkunde Denekamp een boekje samen met veel foto’s en oorlogsverhalen van, door en over Denekampers tijdens de oorlogsjaren.
Aantal pagina’s: 114.
Uitgave: 2005
Prijs: €5,55
175 jaar geschiedenis Linde, van Nordhorn naar Denekamp
In 2004 bestond Linde Vouwkartonnage BV 175 jaar. De Stichting Heemkunde Denekamp schreef een boek over de geschiedenis van de “Deuskesfabriek”, waarin talrijke oude foto’s van Denekamp(ers) zijn opgenomen.
Aantal pagina’s: 105
Uitgave: 2004.
Prijs: €8,00
Kiek Denekamp
Een uitgave van de Stichting Heemkunde Denekamp t.g.v. haar 25-jarig bestaan. Een ontspanning biedend kijk- en leesboek over honderd jaar leven en werken in de gemeente Denekamp.
Aantal pagina’s: 220
Uitgave: 2000
Prijs: €12,50
Op verhaal komen
Verhalen van mensen die in de periode 1940-1945 als kind in Denekamp e.o. in gastgezinnen zijn geweest. Het boek is samengesteld door de werkgroep Geschiedenis van de Stichting Heemkunde Denekamp.
Aantal pagina’s: 266.
Uitgave: 1995.
Prijs: uitverkocht.
Köpkes oet de gaarven
Een keus uit de spreuken van meester Willem Dingeldein, samengesteld door Gerhard L.B. Broekhuis.
Aantal pagina’s: 46
Uitgave: 1994
Prijs: € 1,50
Veelzijdige historie Hotel Dolce te Denekamp 1906-1986
Geschiedenis van hotel Dolce (Looman) en een schets over opkomend toerisme in Denekamp rond 1900.
Aantal pagina’s: 93, geïllustreerd
Prijs: € 7,25.
Is de post d’r a west?
Geschiedenis 175 jaar post in Denekamp (1831-2006). Over postbodes en postkantoren.
Aantal pagina’s: 143, geïllustreerd
Prijs: €8,75
Geschiedenis bakker Kienhuis in woord en beeld
Uitvoering: gebonden en in kleur
Formaat: 14×21 cm
Aantal pagina’s: 72
Prijs: € 7,25
De Hoven en Erven in de Marke Noord Deurningen
Een studie van meester Dingeldein van de Hoven en Erven in de Marke Noord Deurningen, vervat in een handzaam en interessant boekwerkje.
Aantal pagina’s: 176
Uitgave: 1994.
Prijs: € 5,50
Het los hoes met “achterheerd” in Noord- en Oost-Twente
Een speurtocht van Dr. Everhart Jans naar de ontwikkeling van een van die boeiende boerderij-types namelijk het “los hoes” met “achterheerd”.
Aantal pagina’s: 88
Uitgave: 1986
Prijs: € 2,50
Van Raadhuis tot Gemeentehuis
Honderden foto’s belichten Denekamp van 1920 tot 1980. Een boeiend fotoboek gemaakt als geschenk voor de bevolking van Denekamp t.g.v. de officiele ingebruikneming van het Gemeentehuis op 22 mei 1980.
Aantal pagina’s: 144
Uitgave: 1980.
Prijs: € 4,00
700 jaar kerkelijk leven in Denekamp
Een zeer informatief boek over het godsdienstig leven in Denekamp van 1277 tot 1977. Een uitgave t.g.v. het 700-jarig bestaan van de parochie St. Nicolaas te Denekamp.
Aantal pagina’s: 216
Uitgave: 1977.
Prijs: € 4,00
Het bewogen leven een Denekamper boerenzoon
Uit de inhoud: De “roots” van Jozef Laarhuis; De kampen Amersfoort, Buchenwald, Langenstein-Zwieberge en Dingelstedt; Onder de Tirannie van de S.S.; Dagdromen van een eigen boerenbedrijf; Eigen baas; Terugblik; Verklarende woordenlijst.
Aantal pagina’s: 96
Uitgave: 2006
Prijs: € 7,25
De middeleeuwse relatie tussen Metelen en Denekamp
Publicatie over de relatie tussen Metelen en Denekamp.
Auteur: Jos Knippers
Uitgave: 2006
Prijs: € 2,00
Ik bin ’n Judas van ’n Doarp
Over de paasgebruiken in Denekamp.
Aantal pagina’s:
Uitgave: 2009
Prijs: uitverkocht.
Vijf weken in Duitse krijgsgevangenschap
Dagboek L.B.Ottenhof te Denekamp
Aantal pagina’s: 23
Prijs: € 2,75
Vijftien Emslandkampen in Duitsland
Op zoek naar getuigen van een verleden.
Aantal pagina’s: 26
Prijs: € 2,75